In haar allereerste intakegesprek als 2^e-spoorconsultant gaf de kandidaat van Rosa Govers aan dat hij suïcidale neigingen had. “Ik was ontzettend geschrokken en belde meteen mijn leidinggevende. Ze hielp mij de ernst van deze uitspraak te bepalen en gaf aan waar ik de kandidaat naar kon doorverwijzen. Nu, ruim een jaar later, worden ik en mijn collega’s nog steeds regelmatig geconfronteerd met ernstige uitspraken, menselijk leed en veel hulpvragen. Het verschil? Ik schrik niet meer. Ik merk zelfs dat empathisch vermogen mij soms energie kost.” Is dit herkenbaar? Dan kan het zijn dat je last hebt van compassiemoeheid.

Wat is compassiemoeheid?

Charles Figley, Amerikaans psycholoog, definieerde compassie als volgt: “Een diepe empathie voor een lijdende persoon, gepaard aan een sterk verlangen om dat lijden te verlichten.” Wanneer je overmatig empathisch betrokken bent bij het ontvangen van traumatische informatie kan dit leiden tot compassiemoeheid (Singh et al., 2020). De kleinere symptomen van compassiemoeheid uiten zich bijvoorbeeld in het sneller verliezen van je geduld, het geïrriteerd raken of afdwalen bij gesprekken met cliënten, medewerkers of naasten of het continu in twijfel trekken van de ernst van hun verhaal. Bij een ernstige vorm van compassiemoeheid kan dit zelfs leiden tot een burn-out. Het is belangrijk om deze signalen bij uzelf op te merken en te erkennen.

Zelfinzicht & bewustzijn

Het hebben van zelfinzicht en het uitvoeren van zelfreflectie op uw gesprekken met anderen is heel belangrijk bij de herkenning van – en het omgaan met – compassiemoeheid. Ga opzoek naar wat u helpt bij het omgaan met de verhalen en gebeurtenissen op uw werk. Wat geeft u ontspanning? Bij wie kan u uw verhalen kwijt? Wanneer plant u deze momenten voor uzelf in? Het kunnen bieden van empathie en een goede begeleiding voor anderen begint bij de goede zorg voor uzelf.

Afstand

We weten allemaal dat een gezonde werk-privébalans cruciaal is. Het op tijd en voldoende afstand kunnen nemen van anderen en hun problematiek is hierin een belangrijk punt. Een aantal praktische oefeningen hierin kunnen zijn:

• Een vast ritueel waarmee u uw dag afsluit.
• Zoek voldoende afleiding. Vooral na een werkdag waarin u veel verzuimende medewerkers hebt gesproken. Ga daarna iets leuks doen en sta bewust stil bij de mooie, positieve dingen om u heen.
• Kom uit je hoofd en in je lijf door te bewegen. Of het nou hardlopen, yoga of op de fiets boodschappen doen is; beweging zorgt voor het verwerken van informatie en het creëren van rust in uw hoofd.

Sociale steun

Het werd net al even benoemd; bij wie kunt u uw verhalen kwijt? Zorg dat u regelmatig kunt vertellen over uw werk en de eventuele heftige gesprekken die u voert. Dit kan zijn binnen uw gezin of sociale kring, maar natuurlijk ook met uw collega’s. Organiseer bijvoorbeeld regelmatig intervisie waarin op een veilige, open manier kan worden gesproken over de gesprekken die u voert en de manier waarop u hiermee omgaat.

Trots

Rosa: “In het werken met verzuimende cliënten / medewerkers loop je regelmatig tegen verschillende obstakels aan. Zorg ervoor dat je ook stilstaat bij de trajecten die goed verlopen; de mensen die hun dankbaarheid tonen en de successen die je behaalt. Is die cliënt die al maanden thuis zit vandaag een blokje om gaan lopen? Wees dan trots op jezelf. Sta stil bij de kleine succesmomenten en geniet hiervan.

Je kan hierin ook proberen de focus te verleggen; van het snel behalen van resultaat (herstel of re-integratie) naar het werk zelf: trots zijn op de ondersteuning die je iemand vandaag hebt geboden.”

Vind waar u energie van krijgt

Krijgt u nog energie van uw werk, of komt u elke dag versleten thuis? Is het compassiemoeheid of krijgt u geen energie van wat u doet? Kom erachter wat uw energiegevers en -vreters zijn met de energieoefening van Puls.