Stel je bent uitgevallen met PTSS, hoe zorg je dan voor een succesvolle re-integratie in passend werk? In dit artikel gaan we in gesprek met Simone* om antwoord te geven op deze vraag, zij is zelf in behandeling voor haar PTSS en heeft een re-integratietraject doorlopen via Puls.

We staan eerst stil bij de vraag: Wat is PTSS eigenlijk?

Een post traumatische stress-stoornis (PTSS) vormt zich wanneer iemand een schokkende gebeurtenis mee maakt die ertoe leidt dat iemand langdurig belemmeringen blijft ervaren, vaak spreken we dan van trauma. Dit trauma kan binnen verschillende levensfasen ontstaan zijn en ontstaat vaak na het meemaken van een ingrijpende gebeurtenis waarbij iemands leven werd bedreigd, iemand ernstig gewond raakte of waarbij seksueel geweld plaatsvond. PTSS kenmerkt zich door een combinatie van reacties. Denk aan het gevoel van constante stress en uiteenlopende lichamelijke klachten. Daarnaast voel je je snel bedreigd wat je extra waakzaam kan maken en is een belangrijk kenmerk dat mensen herbelevingen rapporteren. Hierdoor kan men de neiging hebben om zich terug te trekken.

Simone, kun jij eens vertellen hoe jij jouw PTSS ervaart zodat anderen een beeld krijgen van wat dit nu precies inhoudt?

‘’Allereerst wil ik voorop stellen dat PTSS bij iedereen verschillend tot uiting kan komen. De een kan wel naar behoren functioneren en de ander heeft er echt last van. Voor mij zorgde de traumatische gebeurtenissen uit mijn verleden voor een verhoogd stressniveau. Je hebt het gevoel continu ‘aan’ te staan. Ook had ik last van herbelevingen, slecht slapen en nachtmerries en kwam ik op mijn werk triggers tegen die mij terug lieten denken aan deze traumatische gebeurtenissen. Eigenlijk kun je het zien als een emmer die al is overgelopen. Door de heftigheid van het trauma, heb je geleerd om de emotionele respons weg te drukken. Er kan ineens iets voorvallen waardoor deze ‘’emmer’’ om kan slaan zoals bij mij is gebeurd. Je kunt er dan eigenlijk niet meer omheen. Zie het als een bal die je onder water probeert weg te duwen, of een boemerang, het zal vroeg of laat toch weer terugkomen.’’

Welke tips heb je voor anderen in een re-integratietraject die PTSS ervaren?

‘’Zoek hulp op het moment dat het je belemmert in je werk en/of privéleven. Het is belangrijk dat je therapie zoekt als je er last van krijgt. Uiteindelijk heb je alleen jezelf ermee als je met je klachten door blijft lopen. De kunst is om door te pakken op het moment dat je merkt dat de emmer overloopt zodat je onder ogen kunt komen wat je is overkomen en je trauma’s kunt helen.

Het nadeel is wel dat er binnen de reguliere GGZ vaak lange wachtlijsten kunnen zijn. Ik zou daarom aanraden om met de werkgever samen te kijken of er mogelijkheden zijn om je al eerder te ondersteunen. Zo heb ik bijvoorbeeld ter overbrugging gesprekken gevoerd met de praktijkondersteuner. En ook PSION kan een uitkomst bieden. Je moet er wel echt voor open staan om die hulp te gaan aanpakken. Daarnaast zou ik anderen aanraden om een andere uitlaatklep te zoeken. Bijvoorbeeld door te gaan sporten of creatief bezig te zijn, met tekenen of schilderen bijvoorbeeld. Net wat voor een ander werkt om je gedachten te verzetten en je positieve energie te behouden totdat de gerichte hulpverlening kan starten.’’

Wat denk jij dat belangrijk is in de begeleiding van iemand met PTSS?

‘’Ieder persoon is anders en gaat zo op een andere manier met zijn of haar triggers om. Ik denk ook dat het juist zo belangrijk is om daar rekening mee te houden, dat er echt wordt gekeken naar de persoon en wat hij of zij nodig heeft. Ik voelde mij in het begin bijvoorbeeld bezwaard om mijn eigen grenzen aan te geven. En ik heb gemerkt dat het van belang is om aan te blijven geven wanneer iets te veel wordt. Ik kon bijvoorbeeld pas na een lange tijd starten met mijn behandeling terwijl ik tegelijk probeerde te re-integreren. Op een gegeven moment werd dit voor mij te veel. Toen heeft mijn consultant in overleg met de bedrijfsarts, het traject even op pauze gezet. Dit gaf mij de nodige rust om mijn re-integratie bij mijn eigen werkgever in goede banen te kunnen leiden en te werken aan mijn herstel. Dat heeft mij wel echt geholpen, echt het samen kijken naar ‘wat is passend en wat niet?’ en dat bijkomende stressfactoren hierin, zoveel mogelijk worden voorkomen.’

Op welke manier heeft werk voor jou een bijdrage geleverd aan je herstel?

‘’Voor mij heeft het heel erg geholpen om tijdens mijn re-integratie te leren omgaan met de triggers die ik in het dagelijks leven op mijn werk tegen kon komen. In combinatie met de therapie, ging de lading er vanaf waardoor deze triggers mij minder raakten. Dit hoeft natuurlijk niet voor iedere persoon zo te werken. Daarom denk ik dat het ook met oog op werk zo belangrijk is dat je uittest waar jouw grenzen liggen en aangeeft welke behoeftes je hierin hebt.

Hierbij heeft het mij heel erg geholpen om korte lijntjes te leggen met iemand vanuit de organisatie. Iemand die voor jou kan fungeren als een vertrouwenspersoon. Bijvoorbeeld een teamleider, HR-medewerker of verzuimspecialist. Daar waar mogelijk, met iemand met wie je een goede band hebt zodat je kunt aangeven hoe het met je gaat en openheid voelt om te delen. Anders zie je al op tegen het gesprek. Met deze vertrouwenspersoon kun je duidelijk communiceren of de werkzaamheden nog passend zijn en of je bijvoorbeeld alweer wat meer uren op kunt bouwen of juist een stapje terug moet doen. Juist die persoonlijke aanpak heb ik als erg prettig ervaren.’’

Heb je hierin verder nog tips voor anderen?

‘’Leer omgaan met je triggers. En als het niet gaat: aangeven. Test waar je grenzen liggen en geef dit duidelijk aan. Op deze manier leer je je eigen grenzen communiceren en kan er samen worden gekeken naar de best werkbare situatie.’’

Meer informatie

Heeft u een medewerker in het verzuim? Schakel dan Puls in. Wij gaan samen met uw medewerker aan de slag om te kijken waar de kans en wensen liggen om zo weer een match te vinden tussen medewerker en werk. Neem vrijblijvend contact met ons op voor meer informatie.

*Simone is een gefingeerde naam