Als re-integratieconsultant kom ik, Harm, dagelijks in aanraking met mensen die, vaak na een moeilijke periode, weer voorzichtig stappen willen zetten richting herstel en maatschappelijke deelname. Die stappen zijn zelden groot of spectaculair – maar juist de kleine bewegingen kunnen vaak een groot verschil in het dagelijks leven van onze kandidaten. In dit werk leer je kijken naar mogelijkheden, hoe klein ze ook lijken, en zie je wat het doet met iemand als er weer perspectief ontstaat. Het verhaal van Annelies* is zo’n voorbeeld. Een klein initiatief van een kandidaat, met een groots effect op haar leven. Het herinnert me er elke keer weer aan waarom ik dit werk doe en hoe belangrijk re-integratiebegeleiding is.

Tijdens de trajecten die wij mogen begeleiden, word ik – in mijn rol als re-integratieconsultant bij Puls – regelmatig geconfronteerd met complexe vraagstukken. Niet iedere kandidaat heeft direct helder voor ogen wat er nog mogelijk is. Soms zijn de beperkingen talrijk, en zijn alleen kleine stapjes vooruit haalbaar. Maar juist in die kleine stapjes schuilt vaak grote betekenis.

Kijk naar de mogelijkheden

Ik probeer altijd te kijken naar wat er wél kan – ook als dat niet meteen werk is. Soms betekent het simpelweg weer onder de mensen komen, deelnemen aan de maatschappij, hoe kleinschalig ook.

Zo ook bij Annelies*. Annelies kampt met zowel lichamelijke als psychische klachten en is daardoor grotendeels aan huis gebonden. Ze komt zelden buiten, en als ze dat al doet, is dat samen met haar liefdevolle partner – met wie ze altijd heeft samengewerkt. Nu dat samenwerken niet meer mogelijk is, voelt de afstand tot de arbeidsmarkt nóg groter.

In onze gesprekken vertelde Annelies dat ze eigenlijk alleen nog met haar hondje in het nabijgelegen bos kwam – een stuk natuurgebied van Staatsbosbeheer. “Misschien kan ik daar wel iets doen!” zei ze voorzichtig. Een sprankje hoop.

En zo geschiedde. Annelies trok de stoute schoenen aan en nam contact op met Staatsbosbeheer. En ja – er waren mogelijkheden.

Een klein gebaar, een grote verandering

Bij onze volgende afspraak herkende ik haar bijna niet terug. Met een grote glimlach vertelde ze dat ze een echt vrijwilligerscontract mocht ondertekenen. Ze kreeg zelfs kleding van Staatsbosbeheer! Het stukje bos waar zij zo vaak liep, zou nu onder haar toezicht vallen. Ziet ze iets dat veranderd is, dan meldt ze dat. Moet er iets worden opgeruimd, dan doet ze dat – op haar eigen tempo, op de dagen dat het goed gaat.

Annelies doet weer mee. Ze heeft weer een doel, structuur, en zit in een totaal andere energie. Haar verhaal laat zien hoe vrijwilligerswerk een waardevolle rol kan spellen binnen re-integratie, vooral bij langdurige ziekte of psychische klachten. Van terugtrekking naar betrokkenheid, van passief naar actief.

Ik moest denken aan de beroemde maanlanding: voor velen een klein stapje, maar voor Annelies een reuzensprong. Een stap terug de wereld in.

*Annelies is niet de echte naam van de kandidaat, vanuit privacyoverwegingen.

Harm Boer, loopbaan- en re-integratieconsultant bij Puls